Leasing samochodowy jest od wielu lat popularną metodą finansowania zakupu pojazdu dla firmy. Założeniem leasingu jest przekazanie przedmiotu umowy w użytkowanie w zamian za opłaty ratalne, obowiązuje w obu przypadkach. W ramach umowy leasingowej zgodnie z art. 7091 Kodeksu cywilnego, podmiot finansujący przekazuje leasingobiorcy przedmiot do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne (…). Oznacza to, że samochód objęty umową leasingową jest własnością leasingodawcy. Co zatem zrobić w sytuacji, gdy pojazd zostanie skradziony w czasie trwania umowy leasingowej, gdy należy on jeszcze do podmiotu finansującego?
Kradzież pojazdu – skutki dla leasingobiorcy
Wielu leasingobiorców zapomina o tym, że leasing nie jest tylko korzyścią dla firmy, ale także odpowiedzialnością. W każdej umowie znajdują się odpowiednie zapisy omawiające postępowanie w sytuacji utraty przedmioty leasingu, dlatego warto dokładnie je przeanalizować przed jej podpisaniem. Zgodnie z art. 7095 Kodeksy Cywilnego, jeśli przedmiot leasingu czyli w tym wypadku pojazd, zostanie utracony po wydaniu go leasingobiorcy z powodu okoliczności, za której leasingodawca nie ponosi odpowiedzialności, umowa leasingu wygasa. Tą sytuacją jest wspomniana już kradzież. Pierwszym krokiem powinno być niezwłoczne zawiadomienie firmy leasingowej o utracie przedmiotu umowy, co jest wymaganym działaniem ze strony prawnej.
Kradzież wiąże się z wygaśnięciem umowy leasingowej co nie oznacza, że leasingobiorca nie jest zobowiązany do spłacenia pozostałych rat leasingu wskazanych w umowie. Zgodnie z art. 7095 par. 3, podmiot finansujący może domagać się od leasingobiorcy natychmiastowego zapłacenia wszystkich rat miesięcznych, które obowiązywały do końca umowy. Raty mogą zostać pomniejszone o wypłacone od ubezpieczyciela odszkodowanie. Płatność ze strony leasingobiorcy powinna nastąpić dopiero w wyniku otrzymania żądania ze strony podmiotu finansującego, co potwierdza wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 listopada 2008 roku, sygn. I ACa 642/08.
Raty, które należy uregulować, powinny zostać pomniejszone o:
- Należności z tytułu ubezpieczenia,
- Koszty naprawienia szkody,
- O korzyści, jakie podmiot finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed terminem wskazanym w umowie.
Przytoczony już artykuł Kodeksu Cywilnego dotyczy nie tylko sytuacji kradzieży pojazdu będącego przedmiotem umowy leasingowej, ale także innych zdarzeń prowadzących do utraty pojazdu. Podstawowym warunkiem do zastosowania powyższych przepisów jest brak odpowiedzialności ze strony leasingodawcy. Nieco inaczej rysuje się sytuacja, gdy przedmiot zostanie skradziony lub utracony po podpisaniu umowy, ale przed wydaniem go leasingobiorcy. W tej sytuacji winę za utratę przedmiotu ponosi finansujący, a jego odpowiedzialność jest określona przez ogólne przepisy o odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązania.
Wygaśnięcie umowy leasingowej możliwe jest nie tylko w razie wystąpienia kradzieży pojazdu, ale także wtedy, gdy nastąpi szkoda całkowita, czyli koszty naprawy są wyższe niż wartość auta. Wówczas firma leasingowa ma prawo postąpić zgodnie z zapisami umowy, żądając opłacenia pozostałych rat leasingowych podobnie jak w wypadku kradzieży. Do wygaśnięcia umowy może dojść w sytuacji, gdy leasingodawca uzna, że leasingobiorca nie utrzymuje samochodu będącego przedmiotem umowy w należytym stanie – w efekcie ma prawo do odstąpienia od umowy, co skutkuje obowiązkiem zapłaty pozostałych rat.
Kradzież leasingowanego pojazdu a koszty uzyskania przychodów
Wielu przedsiębiorców odlicza miesięczne raty leasingowe od kosztów prowadzenia działalności. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty, które ponosi się w celu osiągnięcia przychodów, zachowania lub zabezpieczenia ich źródła. Zgodnie z powyższym zapisem raty leasingowe pojazdu firmowego stanowią koszt uzyskania przychodów i powinny być ujęte w KPiR. Co jednak w sytuacji kradzieży pojazdu, która nie zwalnia z opłacenia pozostałych rat? Konieczność zapłaty wiąże się nadal z prowadzoną działalnością gospodarczą, a więc stanowi koszt uzyskania przychodu dla przedsiębiorcy.
Jeśli pojazd posiadał ubezpieczenie AC, które jest wymagane przed podmiot finansujący przy zawieraniu umów leasingowych na samochód, firma ubezpieczeniowa dokona oszacowania wartości auta i wypłaci rekompensatę. Wypłata nastąpi zazwyczaj na konto leasingodawcy, gdyż to on jest prawnym właścicielem pojazdu. Zazwyczaj pokrywa ona w całości pozostałe do zapłacenia raty leasingowe, jednak nie jest to zasadą. Jeśli otrzymana kwota jest wyższa niż zobowiązanie leasingobiorcy, leasingodawca musi wypłacić przedsiębiorcy pozostałą kwotę, co dokumentuje notą uznaniową.
Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 12, otrzymanie odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, jest przychodem podlegającym opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Jakie podjąć kroki, by bezpieczne korzystać z leasingu?
Zgodnie z art. 7096 Kodeksu Cywilnego, koszty ubezpieczenia przedmioty leasingu czyli w tym wypadku pojazdu, które ponosi leasingobiorca, obejmują składkę z tytułu ubezpieczenia na ogólnie przyjętych zasadach, o ile inaczej nie stanowią zapisy zawartej umowy. W praktyce obowiązkowe ubezpieczenie pojazdu jest jednym z postanowień umowy leasingowej – pokrywa je leasingobiorca, opłacając składki na ubezpieczenie OC, które jest obowiązkowe zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, a także AC i składki na ubezpieczenie NNW. Kompleksowy pakiet polis zapewnia szeroki zakres ochrony na wypadek zdarzeń drogowych, jak i kradzieży.
Jakie ubezpieczenie samochodu w leasingu będzie najlepszym wyborem?
Leasingodawca nie oczekuje, aby leasingobiorca poszukiwał odpowiednich ofert od firm ubezpieczeniowych we własnym zakresie. Najczęściej są już przygotowane gotowe propozycje ubezpieczeniowe rekomendowane przez podmiot finansujący. Pomimo tego leasingobiorca ma prawo samodzielnie wybrać produkty ubezpieczeniowe, jednak w kontrakcie na leasing znajdują się szczegółowe wytyczne dotyczące akceptowanych warunków ubezpieczenia. Leasingodawca może wymagać, by polisa AC zawierała zarówno ochronę w razie uszkodzenia pojazdu, jak i jego kradzieży bądź rabunku wyposażenia. W sytuacji, gdy leasingobiorca samodzielnie wybrał produkt ubezpieczeniowy, jest zobowiązany do przedstawienia go do akceptacji firmie finansującej w formie pisemnej.
Ubezpieczenie GAP MTE
Niewystarczająca kwota wypłacana w ramach ubezpieczenia AC nie musi oznaczać ponoszenie strat przez leasingobiorcę. Może on skorzystać z ubezpieczenia straty finansowej GAP MTE, które określa się również jako ubezpieczenie wartości fakturowej. Jest ono gwarancją ochrony przed kosztami zarówno w razie zniszczenia pojazdu, jak i jego kradzieży. Polisa zapewnia dodatkowe świadczenia finansowe, jeśli suma ubezpieczeń otrzymana z tytułu AC nie pokrywa wartości pojazdu zgłoszonego do ochrony w ramach GAP MTE. Jeśli dojdzie do wspomnianej już sytuacji, ubezpieczony może otrzymać odszkodowanie w wysokości do 40% wartości pojazdu z dnia kradzieży lub jego utraty (do 100 000 zł), a także do 5 000 zł zwrotu kosztów ponoszonym w związku z zawarciem nowej umowy. Ubezpieczenie GAP MTE działa również wtedy, gdy odszkodowanie z AC pokryje całkowitą wartość auta – wtedy osoba ubezpieczona otrzymuje 1 000 zł na dowolny cel i do 9 000 zł jako zwrot kosztów podpisania umowy leasingowej na samochód
Niniejsza informacja nie stanowi oferty w rozumieniu kodeksu cywilnego.
Wszystkie informacje są aktualne na dzień 30.10.2023r.
